Basic HTML Version
Қазақстанның ашық кітапханасы
10
Осы елдің үнем қылып жүргені немене? Екі нәрсе. Әуелі ұрлық, ұры ұрлықпен мал табам
деп жүр. Мал иесі артылтып алып, тағы да байимын деп жүр. Ұлықтар алып берем деп,
даугерді жеп, құтқарам деп ұрыны жеп жүр. Қарапайым жұрт ұрлық айтып мал алам деп
ұрыға атымды сатып пайдаланам деп, не өткізбесін арзанға түсіріп алам деп жүр. Екінші –
бұзақылар біреудің ойында жоқ пәлені ойына салып, бүйтсең бек боласың, бүйтсең көп
боласың, бүйтсең кек аласың, мықты атанасың деп, ауқаттыларды азғырғалы әлек болып
жүр. Кім азса, мен соған керек боламын деп, к... н қыздырып алып, өзін бір ғана азық
қылайын деп жүр.
Ұлықтар пәлі-пәлі, бұл табылған ақыл деп, мен сені бүйтіп сүйеймін деп, ананы жеп, сені
бүйтіп сүйеймін деп, мынаны жеп жүр. Қара халық менің сонша үйім бар, сонша ауыл-
аймағыммен сойылыңды соғайын, дауыңды айтайын деп, қай көп бергенге партиялас
боламын деп, құдайға жазып, жатпай-тұрмай салып жүріп басын, ауылын, қатын-баласын
сатып жүр. Осы бір ұры, бұзақы жоғалса, жұртқа ой да түсер еді, шаруа да қылар еді. Бай
барын бағып, кедей жоғын іздеп, ел секілденіп талапқа, тілеуге кірісер еді. Енді жұрттың
бәрі осы екі бүлік іске ортақ, мұны кім түзейді? Анттың, серттің, адалдықтың, ұяттың бір
тоқтаусыз кеткені ме? Ұрыны тыю да оңай болар еді, бірақ осы бұзақының тіліне
еретұғын, азатұғын байларды кім тыяды?
ОН ЕКІНШІ СӨЗ
Кімде-кім жақсы-жаман ғибадат қылып жүрсе, оны ол ғибадаттан тыюға аузымыз
бармайды, әйтеуір жақсылыққа қылған ниеттің жамандығы жоқ қой дейміз. Ләкин
17
,
сондай адамдар толымды ғибадатқа ғылымы жетпесе де, қылса екен. Бірақ оның екі
шарты бар, соны білсе екен. Әуелі — иманның иғтиқадын
18
махкемлемек
19
керек, екінші
үйреніп жеткенше осы да болады ғой демей, үйрене берсе керек. Кімде-кім үйреніп
жетпей жатып, үйренгенін қойса, оны құдай ұрды, ғибадаты ғибадат болмайды. Уа-
ләкин
20
, кімде-кім иманның неше нәрсе бірлән кәмәләт
21
табатұғынын білмей, қанша
жерден бұзылатұғынын білмей, басына шалма орап, бірәдар атын көтеріп, оразашыл,
намазшыл болып жүргені – көңілге қалың бермей тұрып, жыртысын салғанға ұқсайды.
Күзетшісіз, ескерусіз иман тұрмайды, ықыласыменен өзін-өзі аңдып, шын діни
шыншылдап жаны ашып тұрмаса, салғырттың иманы бар деп болмайды.
ОН ҮШІНШІ СӨЗ
Иман деген – Алла табарака уа тағаланың
22
шәриксиз
23
, ғайыпсыз, бірлігіне барлығына уа
әр түрлі бізге пайғамбарымыз саллалаһу ғалайһи уәсәлләм
24
арқылы жіберген жарлығына,
білдіргеніне мойын ұсынып, инанмақ. Енді бұл иман дерлік инануға екі түрлі нәрсе керек.
17
Ләкин (арабша) – бірақ.
18
Иғтиқад (арабша) – сену, нану.
19
Махкемлемек (арабша) – берік, мықты, орнықты.
20
Уа-лакин (арабша) – ал, бірақ.
21
Кәмәләт (арабша) – рухани, даму, толықтыру.
22
Аллаһу табарака уа тағала (арабша) – игі тілекке жолдаушы ұлы тәңір.
23
Шәриксіз (арабша) – көмекші, серік, бұл жерде жалғыз, бір өзі тең келмейтін мағынада.
24
Саллалаһу ғалайһи уәссәләм (арабша) – Алла оған игі тілек тілеп, сәлемін алсын (Мұхаммед
пайғамбардың аты аталғаннан кейін құрметтеу сөйлемі).